ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖ – ਡਾਕੀਆ
Dakiya
ਡਾਕੀਆ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀਆਂ, ਪਾਰਸਲ, ਮਨੀ ਆਰਡਰ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਖਾਕੀ ਵਰਦੀ ਅਤੇ ਟੋਪੀ ਪਹਿਨਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚਮੜੇ ਦਾ ਬੈਗ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮੋਢੇ ਉੱਤੇ ਲਟਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬੈਗ ਵਿੱਚ ਉਹ ਵੰਡਣ ਲਈ ਨਕਦੀ ਅਤੇ ਚਿੱਠੀਆਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਡਾਕਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਚਿੱਠੀਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੈਗ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ਸਾਈਕਲ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੱਕ ਲੈ ਜਾਣ ਲਈ ਤੁਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਡਾਕੀਏ ਦਾ ਕੰਮ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਅਤੇ ਥਕਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਇਲਾਕੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਇਲਾਕੇ, ਇੱਕ ਇਲਾਕੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਇਲਾਕੇ, ਇੱਕ ਗਲੀ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਘਰ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਘਰ ਤੱਕ ਚਿੱਠੀਆਂ ਪਹੁੰਚਾਉਣੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਹਰ ਗਲੀ, ਹਰ ਮੁਹੱਲਾ, ਹਰ ਘਰ ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਸਮਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਉਸ ਦਾ ਬੜੀ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਨੂੰ ਉਹ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਦੁਖਦਾਈ ਖ਼ਬਰ ਵੀ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਰੋਜ਼ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਹੋਵੇ, ਬਰਸਾਤ ਜਾਂ ਸਰਦੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਥਕਾਵਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸਦੀ ਤਨਖਾਹ ਘੱਟ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਸਿਰਫ 4000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੋ ਵਕਤ ਦਾ ਖਰਚ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਕੋਈ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਲੋਕ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਾਂਗ। ਹੋਲੀ, ਦੀਵਾਲੀ, ਈਦ ਆਦਿ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੰਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਚਾਰ ਕੈਰੀਅਰ ਵੱਲ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਪਰ ਉਹ ਕਾਫੀ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਡਾਕੀਏ ਨੂੰ ਨਿਮਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਡਾਕੀਆ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਹੀ ਉਹ ਆਪਣੀ ਡਿਊਟੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਭਾ ਸਕੇਗਾ। ਉਹ ਕਈ ਵਾਰ ਲਾਪਰਵਾਹ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਿੱਠੀ ਨੂੰ ਗਲਤ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਮਨੀ ਆਰਡਰ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਅਪਰਾਧ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇੱਕ ਲਾਪਰਵਾਹ ਡਾਕੀਆ ਸਮਾਜ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾਕ ਸਪੁਰਦਗੀ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਡਾਕ ਸੇਵਕ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਉਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਇਹੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
