ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖ – ਕਸਰਤ ਦੇ ਲਾਭ
Kasrat De Labh
ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਮਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹਰ ਮਹਾਨ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚਿੰਨ੍ਹ ਮੰਨਿਆ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਆਕਰਸ਼ਕ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਪਰ ਜੇਕਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ। ਸਿਹਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਹਾਲਤ ਰੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਪੌਦੇ ਵਰਗੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇੱਕ ਬਿਮਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ, ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਸੁੱਖ-ਸਹੂਲਤਾਂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਆਨੰਦ ਨਹੀਂ ਮਾਣ ਸਕਦਾ। ਉਹ ਨਾ ਕੁਝ ਖਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪੀ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਹਜ਼ਾਰ ਵਰਦਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਸਰਤ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਜੋ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਸਲ ਆਨੰਦ ਮਾਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖੁਸ਼ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਉਸਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ। ਕਸਰਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਚਿੜਚਿੜਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦੀ। ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਉਦਾਸ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਉਹ ਕਮਜ਼ੋਰ ਲੋਕਾਂ ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਭੱਜਦਾ। ਅਭਿਆਸ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ, ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਣਾ, ਪੈਨਲਟੀ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕਰਨਾ, ਦੌੜਨਾ, ਨੱਚਣਾ, ਤੈਰਾਕੀ, ਘੋੜ ਸਵਾਰੀ, ਕੁਸ਼ਤੀ, ਯੋਗਾ ਕਰਨਾ ਆਦਿ ਸਭ ਅਭਿਆਸ ਹਨ। ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਸੈਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਵੀ ਇਕ ਕਸਰਤ ਹੈ। ਕਸਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਯੋਗਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਅਪਨਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਸਰਤ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਦੌੜਨਾ ਵੀ ਇੱਕ ਕਸਰਤ ਹੈ।
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਸਵੇਰੇ-ਸ਼ਾਮ ਸੈਰ ਕਰਨ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਸਵੇਰੇ-ਸ਼ਾਮ ਸੈਰ ਕਰਨਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੈਰ ਹਰ ਉਮਰ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਵਿਅਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਵੀ ਕਸਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹੀ ਥਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਜਗ੍ਹਾ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਹਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਗੰਦੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਲਾਭ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕਸਰਤ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਅਤੇ ਹਰੇ ਭਰੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।
ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਅਨਮੋਲ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਸੋਗ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਹੀ ਗੁਆਚ ਜਾਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦਾ ਹਰ ਪਲ ਕੀਮਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਚੰਗੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫਿੱਟ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਸਰਤ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਨਿਤਨੇਮ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਖ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।